Börek

Börek
Ülke(ler)	Levant, Arap dünyası, Türkiye, Güneydoğu Avrupa, Güney Kafkasya
Yaratıcısı	Osmanlı mutfağı
Türü	Börek

Osmanlı mutfağı
Alkolsüz içecekler Aşlama Ayran Boza Sirkencubin Çay Kahve Kefir Fuka Şerbetler Ramazan şerbeti Bal şerbeti Kızılcık şerbeti Menekşe şurubu Zambak şurubu Keçiboynuzu şerbeti Demirhindi şerbeti Frenkuzümü şurubu Tükenmez Hoşaflar Vişne Kurusu hoşafı Nar hoşafı Pestil hoşafı Kızılcık hoşafı Padişah hoşafı Çilek hoşafı
İçkiler Bira Konyak Rakı Şarap Kımız
Hamur işi Börekler Eyüp halkası Hıdırellez pidesi Ispanaklı Selanik böreği Kenarlı börek Kömbe böreği Lahana pitesi Muska böreği Puf böreği Tepsi böreği Zennik Simitler Şekerli Galata halkası Girde nan Ekmekler Beç ekmeği Dolmalık ekmek Has ekmek Mirahor ekmeği Nohut ekmeği Pirinç ekmeği Mücverler Çevgani mücveri Domates mücveri Isırgan otu mücveri Ispanak mücveri Lángos Lelenge Merevcen mücveri Patates mücveri Taze fasulye mücveri Tilkeşen mücveri Kurabiyeler Afyonkarahisar nişan kurabiyesi Damat kurabiyesi Hoşgüvar kurabiyesi Kavala kurabiyesi Kömbe kurabiyesi Ma'amoul Muğla halkası Murabbalı mecidiye Şam usulü irmik kurabiyesi Trabzon kurabiyesi
Salatalar ve Mezeler Kavurma-yı kabakiyye Muhammara
Çorbalar Badem çorbası Balık çorbası Buğdaylı balık çorbası Ekşili çorba İskorpit çorbası Karalahana çorbası Mercimek çorbası Nohud-âb Şehriyeli tavuk suyu çorba Tavuk çorbası Terbiyeli ciğer çorbası
Et yemekleri Akike Arnavut ciğeri Buyresiyye Cevziyye Curcaniye Dikebrike Hay hay (yemek) Hısrimiye Hubeyşiye Hulviye Hummaziye İbrahimiye İsfidbâc Kaburga dolması Kalacoş Kuzu haşlama Kuzu kapama Mahmudiye (yemek) Mutancana Mücezzaga Nızbaç Raşidiye Rozbif Rummâniyye Seferceliye Sumâkiyye Sura yemeği Sülbiye Tabahçe Köfteler Arefe köftesi Bundukıyye Darüzziyafe köftesi Davut paşa köftesi Harput köftesi Hasanpaşa köftesi Hurma kebabı Kadınbudu köfte Kiremitte köfte Köfteli çorbalar Lor köftesi Maydanozlu köfte Susuz köfte Tarhana köftesi Kebaplar Âdi şiş kebabı Ciğer kebabı Tavuk kebabı Kırma tavuk kebabı Süt kebabı Kuş kebabı Muhzır kebabı Hacı Osman kebabı Tavşan kebabı Tavşan, karaca ve geyik kebabı İçi dolmuş kuzu kebabı Kıymadan fırın kebabı Tas kebabı Uskumru balığının kebabı Külbastılar Tavuk külbastısı Koyun ve kuzu külbastısı Dana ve sığır etinden tencere külbastısı Haşlama balık külbastısı Kılıç ve palamut külbastısı Lüfer balığı külbastısı Tarak ve istiridye külbastısı Uskumru balığı külbastısı Peynir külbastısı Tavalar Ciğer tava Et tavası Hamsi balığı tavası Midye tava Yahniler Beyaz Yahni Kırmızı Yahni Papaz yahnisi Dana Etinden Papaz Yahnisi Uskumru Balığından Papaz Yahnisi Nev‘-i dîğer (Balık papaz yahnisi) Maydanozlu Yahni Sarımsaklı Yahni İncik Yahnisi Paça Yahnisi Tavşan Yahnisi Yaka Yahnisi Domatesli Kızartma Yahni Lisân-ı Efrencîde İstofato kum patates tabir olunan yahni (Etli patates yahnisi) Yağsız Balık Yahnisi Tavuk Yahnisi Et Kızartmaları Düğün Kızartması Kuzu Kızartması
Dolmalar Ekmek dolması Elma dolması Erik dolması (yemek) İşkembe dolması Kavun dolması Piyaziye Şalgam dolması Tavuk dolması
Pilavlar Acem pilavı Dâne-i kâbuniyye Dutlu pilav Hoşik pilavı Hünkâr pilavı İç pilav Köse pilavı Kükü pilav Luhum pilavı Muza’fer pilav Özbek pilavı Sultan Reşat pilavı Türkistan pilavı
Tatlılar Cengâl Cezerye Erik dolması (tatlı) Favniyye Gelin ödü tatlısı Gerdan tatlısı Helatiye Huşknan tatlısı Köfter Laz böreği Nazlı aş Nuriye (tatlı) Paluze Zırva tatlısı Helvalar Gaziler helvası Gil helva Haşhaş helvası Höşmerim İrmik helvası Levzine Ninem duymasın helvası Nişasta helvası Pirinç unu helvası Tahin helva Un helvası Yaprak helvası Şerbetli tatlılar Baklava Balparmak tatlısı Berede Bülbülyuvası Cennet künkü Çiğ yağ tatlısı Dibile Dilber dudağı Edremit peynirli baklava Ekmek kadayıfı Halka tatlı Hanımgöbeği İzmir lor peynirli baklava Kadın göbeği Kalburabastı Kaşık tatlısı Kemalpaşa tatlısı Künefe Lokma Mafiş Nevzine Oklava tatlısı Oturtma tatlısı Revani (tatlı) Samsa tatlısı Saraylı tatlısı Sarığı burma tatlısı Süngeriye Şambaba tatlısı Şambali Şekerpare Şöbiyet Tulumba tatlısı Uludağpare Vezir parmağı Yoğurt tatlısı Reçeller Ayva reçeli Bergamot reçeli Çilek reçeli Domates reçeli Elma reçeli Gül reçeli Kocayemiş reçeli Mamlet Mayıs çileği reçeli Şeftali reçeli Taze ceviz reçeli Turunç reçeli Vişne reçeli Yeşil incir reçeli Çevirmeler Taneli vişne çevirmesi Vişne suyu çevirmesi Ananas çevirmesi Kayısı çevirmesi Kuru kayısı çevirmesi Şeftali çevirmesi Erik çevirmesi Kızılcık çevirmesi Frenk üzümü çevirmesi Çekirdeksiz üzüm çevirmesi Kaya koruğu çevirmesi Portakal kabuğu çevirmesi Limon kabuğu çevirmesi Turunç kabuğu çevirmesi Ağaç kavunu çevirmesi Çilek çevirmesi Ağaç çileği çevirmesi Amberbaris çevirmesi Şam fıstığı çevirmesi Gül çevirmesi Menekşe çevirmesi Zambak çevirmesi Amber çiçeği çevirmesi Filye çiçeği çevirmesi Şekerlemeler Nukl (şeker)
Soslar Erik ekşisi Kızılcık ekşisi Koruk ekşisi Nardenk Turunç ekşisi
Süt ürünleri Peynirler Kaşkaval (peynir) Teleme peyniri Küp peyniri Tulum peyniri Kaşar peyniri
g t d

Börek, yufkanın yuvarlama, doldurma ve/veya katlama işlemleri ile hazırlanan, yapımında yaygın olarak beyaz peynir, ıspanak, kıyma, patates gibi çok değişik iç harcı kullanılan, katmanlanmış lezzetli hamur işi.^[1] Bazı yörelerde yufkasız olarak yapılan bazı yemeklere de börek denilmektedir. Örnek Afyon patlıcan böreği verilebilir.^[2] Börekler yemek menülerinde "ara sıcaklar" kategorisinde yer alır. Börek, açlığı giderme amacıyla tüketilir veya çeşitli sosyal etkinliklerde (düğün, nişan, sünnet ve cenaze törenleri, şenlikler ve bayram gibi) ikram edilir. İç harcına ve pişirme yöntemine (buharda, suda, yağda ya da fırında pişirilmiş) göre çok fazla çeşitlilik gösterir.

Börek, Türk mutfağının yanı sıra bazı Balkan mutfaklarında da yer alır. Mutfağında böreğe yer verilen ülkeler ve böreği nasıl adlandırdıkları aşağıdaki gibidir:

• Yunanistan: Buréki (μπουρέκι) ya da Píta (πίτα)
• Arnavutluk: Byrek
• Bulgaristan: Banica (Čuška Bjurek. Ayrıca beyaz peynirle doldurulmuş biber [Čuška].)
• Sırbistan: Burek ve Pita
• Bosna-Hersek'te içinde ne bulunduğuna bağlantılı olarak ismi farklıdır: Burek- et, patates ve soğan. Bundevara- kabaklı, Zeljanica (ıspanaklı, Krompiruša (patatesli) ve Sirnica(peynirli).

Osmanlı Mutfağındaki Börek Çeşitleri

Osmanlılar’da Fatih Sultan Mehmet döneminde börek, Türk mutfağında önemli bir noktaya ulaşmıştır ve Topkapı Sarayı’nın mutfağındaki aşçıların bir kısmı börek konusunda uzmanlaşara “börekçi, börekçibaşı” gibi ünvanlar almıştır.^[1] Basılı ilk yemek kitabı Melceü’t-Tabbâhîn'de çok çeşitli börek tarifleri vardır.^[3] Bunlar:

• Yufka Böreği
• Puf Böreği
• Su Böreği
• Sakız Böreği
• Süt Böreği
• Tavuk Böreği
• Kol Böreği
• Kapak Böreği
• Türk Böreği (Alt üst börek)
• Akıtma Sakız Böreği
• Sac Böreği
• Soğan Böreği
• Paça Böreği
• İnce Börek
• Fincan Böreği
• Tatar Böreği (Piruhi)
• Âdi Lokum
• Nev‘-i dîğer
• Nev‘-i Âher
• Yumurtalı Lokum (Hacı Lokumu)
• Vertika
• Marmarina

Ayrıca bakınız

• Tepsi böreği
• Gözleme
• Kakırdaklı börek

Kaynakça

Yiyecek ya da içecek ile ilgili bu madde taslak seviyesindedir. Madde içeriğini genişleterek Vikipedi'ye katkı sağlayabilirsiniz.